عطف به انتشار مطالب کذب از سوی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در خصوص انتشارات کوثر در مورخه 10 دی ماه در خبرگزاری ایسنا، توجه دانشگاهیان محترم را به این نکته اساسی جلب میکنیم که گوینده آن خبر جایی به نام "روابط عمومی معاونت تحقیقات" بوده که طبق وب سایت معاونت وجود تعریف شده ندارد. اما سوالاتی مهمتر: آیا معاونت تحقیقات و فناوری در خصوص 58 مقاله رترکت شده  به انتشارات نیچر پاسخ داد؟ از آن تاریخ تا امروز، آیا معاونت تحقیقات وزارت بهداشت به عنوان متولی و مسوول پژوهش کشور از بانیان اصلی این تقلب شکایت کرد؟ آیا علت اصلی این فجایع در پژوهش کشور ریشه در عدم مبارزه صحیح با گروههای غیرقانونی مقاله نویسی و پایان نامه نویسی در دانشگاههای کشور ندارد؟  آیا وزارت بهداشت نباید درمقام دفاع از مجلاتی که از دانشگاههای مختلف و ناشران محتلف در دو سال اخیر به بهانه های مختلفی از نمایه سازها معلق شده اند، حتی یک نامه دفاعیه میزد و از حقوق آنها دفاع میکرد؟ وظیفه معاونت در برابر این حملات چیست؟

بدنبال پیگیری و خواست جمعی از دانشگاهیان برای برقراری عدالت در توزیع بودجه های نیماد که در خبر ایسنا هم به عنوان یکی از خواسته های جامعه دانشگاهی مطرح شده بود ، و پس از گذشت 6 سال برای اولین بار در شب گذشته بودجه طرحهای نیماد در سایت آن قرار داده شد. البته قبل از این اقدام، "روابط عمومی معاونت تحقیقات" مدعی شده بود که "شفافیت نیماد 100% است و همه 85 میلیون ایرانی قادر به دیدن آنها هستند". از زمان تاسیس نیماد (حدود 6 سال پیش) تاکنون هیچ رقمی از بودجه در سایت آن سازمان درج نشده بود. ولی متعاقب پیگیری دانشگاهیان، مسوولین سایت به دانشگاهیان لطف(!) نموده و پس از مدتها مردم را لایق دانستن این بودجه ها دانستند. اما با وجود مشخص شدن نام مجری در آن سامانه، هنوز مشحص نیست که این بودجه ها به کدام افراد اصلی رسیده است. به نظر میرسد حالا بهترین زمان برای آنالیز بودجه های پرداخت شده به دانشگاههاست تا عدالت در توزیع بودجه ها بر همگان روشن شود.

به منظور بررسی تحلیلی توسط عموم دانشگاهیان کشور، پس از انتشار ارقام بودجه طرحهای مصوب نیماد، این اطلاعات به صورت فایل اکسل در اختیار همه علاقمندان قرار میگیرد. لازم به توضیح است که این اطلاعات از سایت رسمی نیماد برداشته شده است. در تهیه فایل اکسل مواردیکه رقم خاصی برای بودجه آنها ذکر نشده بود، حذف شده اند. همه مواردیکه رقم بودجه آنها خالی است از موارد مبهم در سایت مذکور میباشد.

در بین دریافت کنندگان گرنت های پژوهشی نام سه موسسه خارجی نیز به چشم میخورد که البته همگی محققان ارشد این طرحها از پژوهشگران ایرانی میباشند.

اطلاعات مذکور از سایت نیماد استخراج شده اند و مسوولیت صحت آن بر عهده آن سایت میباشد. از این موسسات دو موسسه در آمریکا و یک موسسه در فرانسه میباشند.

 بررسی آماری بودجه منتشر شده توسط نیماد نشان میدهد که 76 درصد بودجه پژوهشی در  فاصله سالهای 94 الی 98 حاکی از آن است که از مجموع حدود 90 میلیارد تومان بودجه پژوهشی 29 درصد آن یعنی حدود 30 میلیارد تومان به دانشگاه علوم پزشکی تهران اختصاص یافته شده است. در این آمار کمترین میزان بودجه به دانشگاههای علوم پزشکی بیرجند، زابل، جهرم، ساوه، سمنان، تربیت حیدریه و همدان هر کدام با حدود 30 میلیون تومان اختصاص یافته است. این آمار از سایت رسمی موسسه نیماد استخراج شده و مسوولیت آن به عهده آنها میباشد. عدالت در توزیع بودجه های پژوهشی یکی از موانع رفع محرومیت در اقصی نقاط کشورمان میباشد.

پیرو موضوعات هفته گذشته در خصوص نیماد، دکتر کاوس باسمنجی  سوالاتی را در مورد اساسنامه و ارکان نیماد مطرح نموده است که آنها را بازنشر میدهیم.  سوال اول: چرا «روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت» پاسخ نقد سیدموید علویان را بر عملکرد نیماد داده؟ سوال دوم: ​​​​​​​کجاست مصوبه مجلس شورای اسلامی مبنی بر اجازه تاسیس «موسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی» ؟ سوال سوم: آیا سیدموید علویان تا کنون اساسنامه نیماد  را نخوانده که از وزیر بهداشت، واکاوی عملکرد نیماد را مطالبه می کند؟ سوال چهارم: ​​​​​​​رییس بعدی نیماد که خواهد بود؟ ​​​​​​​می توان انتظار داشت سمت ریاست نیماد - علی الدوام و مادام العمر - در کف با کفایت رضا ملکزاده باقی بماند.

در مجموع از کل 30 میلیارد تومان که از نیماد به به دانشگاه علوم پزشکی تهران اختصاص داده شده است، مبلغ 6 میلیارد تومان به اعضا مرکز تحقیقات بیماریهای گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران (به ریاست دکتر رضا ملکزاده) ، 8 و نیم میلیارد تومان نیز به اعضا مرکز دکتر باقر لاریجانی و وابستگان علمی وی و3 و نیم میلیارد تومان به مرکز تحقیقات روانپزشکی و وابستگان علمی آقای دکتر شاهین آخوندزاده تخصیص یافته است.

در بین طرحهای نیماد (مرکز ملی تحقیقات علوم پزشکی کشور) طرحهایی وجود دارند که مجریان آنها با یکدیگر و یا با برخی مسوولین وزارت بهداشت رابطه فامیلی و یا غیرعلمی دارند. 

هدف از معرفی این طرحها و افراد ، زیرسوال بردن فعالیتهای علمی آنها نمیباشد. هدف ما آشنایی موارد احتمالی Conflict of Interest یا تضاد منافع در طرحهای ملی است. بهتر بود که هر طرح دارای شناسنامه ای بود که در آن نام همه همکاران طرح ها و تضاد منافع آنها نوشته می شد. امیدواریم مسوولین نیماد با بیان صحیح موارد احتمالی تضاد منافع در بین مجریان، شفافیت بیشتری در بیان بودجه های پژوهشی ایجاد نمایند. مجریان این چند طرح نمونه دارای روابطی با رییس دانشگاه علوم پزشکی گلستان، رییس کمیته اخلاق وزارت بهداشت و وزیر قبلی بهداشت میباشند. 

در بررسی بودجه 94 میلیارد تومانی نیماد که در سایت نیماد درج شده است، یک سوم کل بودجه نیماد (معادل حدود 30 میلیارد تومان) تنها به دانشگاه علوم پزشکی تهران اختصاص داده شده است.  این در حالیست که سهم برخی دانشگاههای علوم پزشکی کشور مانند بیرجند، زابل، جهرم، ساوه، سمنان، تربیت حیدریه و همدان هر کدام با حدود 30 میلیون تومان است. معاون تحقیقات و فناوری در پاسخ به رادیو سلامت علت این "عدم تناسب" را "عدم درخواست طرح از سوی دانشگاهیان" مطرح نمودند. آیا به درستی از دانشگاههای دیگر طرح به تعداد کافی به نیماد نرسیده است؟ مسوولین آن دانشگاهها راهنمایی کنند.

آیا بودجه نیماد واقعا در سال 30 میلیارد تومان است ؟ ارقام منتشره در سازمان برنامه و بودجه حاکی از آن است که غیر از بودجه های پژوهشی سالیانه دانشگاهها، هر سال مبلغ 360 میلیارد تومان در اختیار معاون تحقیقات و فناوری است.